Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2010

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ


ΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΟΥ ΓΥΡΙΣΜΟΥ



«Εις εαυτόν δε ελθών είπε... λιμώ απόλλυμαι.
Αναστάς πορεύσομαι προς τον Πατέρα μου
και ερώ αυτώ πάτερ ήμαρτον ...»


Όλου του κόσμου τις βιβλιοθήκες κι αν σκαλίσουμε, κι αν δαπανήσουμε αμέτρητες ώρες πάνω στα πιο δόκιμα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, είναι αδύνατο να συναντήσουμε κείμενο πλέον συγκινητικό, πλέον ρεαλιστικό, πλέον δόκιμο και διδακτικό από αυτό της παραβολής του Ασώτου υιού.
Πόση σοφία, αλήθεια, πόση ευσπλα­χνία, πόση αγάπη πόση τρυφερότητα, πόσο έλεος, πόση συγκατάβαση, κρύβεται μέσα σ’ αυτές τις λίγες γραμμές! Πόσοι αμαρτωλοί και απελπισμένοι δεν βρήκαν και δεν βρίσκουν στην ιστορία αυτή τη σανίδα σωτηρίας, για να πιαστούν και να σωθούν απ’ τα’ άγρια και απειλητικά κύματα τής αμαρτίας! Για πόσους δεν έγινε η παραβολή αυτή αιτία και αφορμή για ν’ αναμοχλευθεί ο εσωτερικός τους κόσμος και να ξυπνήσει η συνείδηση, ώστε ν’ αρχίσουν να ψάχνουν για μονοπάτια γυρισμού;
Εδώ βλέπομε την ανθρώπινη αφροσύνη αλλά και την αγάπη του Θεού. Αποστασία και ανοχή, πέσιμο και ανόρθωση, απομάκρυνση και επιστροφή.
Όλη η ψυχολογική διαδικασία που διαδραματίζεται μέσα στη ψυχή του καθενός που ξεγλιστρά από την αγκαλιά του Πατέρα, που πέφτει στα βουρκόνερα της αμαρτίας, που αποφασίζει να πάρει το δρόμο της επιστροφής, που διαβαίνει τα μονοπάτια του γυρισμού, που ξαναχώνεται στην αγκαλιά του Πατέρα, καταγράφονται εδώ μέσα!
Όλο το δράμα που παίζεται στα βάθη της ψυχής, μέσα σε τρεις πράξεις: Πτώση, μετάνοια, λύτρωση – αμαρτία, δάκρυ, χαρά.
Τι να πρωτοεξετάσει, τι να πρωτοδεί και για τι να μιλήσει κανείς; Για την αφροσύνη του νέου εκείνου που ξεσηκώθηκε «να τα μαζέψει»και να φύγει απ’ το πατρικό σπίτι; Να την η πτώση και αμαρτία μέσα στα πλαίσια της φυγής.
Για τα αποτελέσματα της αμαρτίας; Το κατρακύλισμα, τη στέρηση, τη λιμοκτονία, την ερημιά;
Για το ξύπνημα απ’ το βαθύ λήθαργο της ψεύτικης ελευθερίας που ξεκινά με δάκρυ και καταλήγει στη μετάνοια;
Για τη χαρά και το πανηγύρι, της λύτρωσης;
Εδώ λοιπόν περπατάμε στο «μονοπάτι του γυρισμού»
Εδώ βλέπουμε το δρόμο που πρέπει να πάρουμε για να γυρίσουμε στο σπιτικό μας, κοντά στον μεγαλόψυχο Πατέρα, απ’ όπου κι αν βρισκόμαστε, όπου κι αν έχουμε πάει, ό,τι κι αν έχουμε πράξει.
Εδώ είναι η μετάνοια!

«Δος μοι το επιβάλλον μέρος της ουσίας…»


Όλα τα ’χε στα χέρια του ο μικρότερος γιος της παραβολής. Τα πάντα στη διάθεσή του. Χρήμα, δόξα, τιμή, στοργή, αγάπη. Κι όμως ευχαριστημένος δεν ήτανε. Αισθάνονταν τους τοίχους του σπιτιού να τον πλακώνουν. Αισθάνονταν το αίμα του να βράζει και στη παραμικρή παρατήρηση του, πατέρα. Δεν ανεχόταν χαλινάρι. Ήθελε να φύγει. Να φύγει μακριά. Να παρατήσει πατέρα, σπίτι οικογένεια. Ήθελε να ζήσει λεύτερος. Όπου θέλει, όπως θέλει, να κάνει ό,τι θέλει.
Αχάριστα κι ασυλλόγιστα παρουσιάζεται στον πατέρα και απαιτεί αυτά που νόμισε πως του ανήκουν. Ζήτησε το μερίδιο απ’ την περιουσία.
Από ποια περιουσία όμως ζητούσε; Είχε αυτός φτιάξει τίποτα; Είχε ιδρώσει αυτός για κάτι;
Άλλος εργάστηκε, άλλος κουράστηκε, άλλος προσπάθησε, άλλος έφτιαξε.
Και τώρα χωρίς ντροπή ζητά μερίδιο.

«Απεδήμησεν εις χώραν μακράν…»

Και νάτος με το χρήμα στο χέρι.
Ο καλός πατέρας με βουβό δάκρυ διείλεν αυτοίς τον βίον», τα μοίρασε όλα δίκαια και στα δυο του παιδιά.
Και τώρα ο νέος ελεύθερος! Λεύτερο πουλί ν’ ανοίξει τα φτερά του και να πετάξει. Να πετάξει πέρα, μακριά, με τις τσέπες γεμάτες… «ελευθερία».
Ζωή εύκολη, ευχάριστη, άνετη· ανέσεις, γλέντια, διασκεδάσεις, απολαύσεις, δράση.
Η ελευθερία του νέου μέσα σε δυο λέξεις: «ζων ασώτως».
Κι οι μέρες περνούν… Και τα έτοιμα τελειώνουν… Και η μια άβυσσος διαδέχεται την άλλη…
Τη λευτεριά της ασωτίας ακολουθεί η φτώχεια, η πείνα, ο λιμός.
Οι φίλοι στα φαγοπότια, άφαντοι.
Κι ο νέος μόνος κι έρημος, πάμφτωχος και γυμνός, πεινασμένος και χοιροβοσκός…

«Εις εαυτόν ελθών…»

Επιτέλους έρχεται η ώρα που ξυπνά η μισοκοιμισμένη συνείδηση.
Θυμήθηκε το παρελθόν, βλέπει το παρόν, σκέφτεται το μέλλον.
Τα μάτια άρχισαν να ξεκαθαρίζουν απ’ τη βαρειά,ο0μίχλη των παθών.
Τώρα πια βλέπει πιο καθαρά…
Το ξεκίνημα γίνεται μ' ένα φως, πού χύνεται στην ψυχή. Είναι το φως της χάριτος του Θεού, πού πάντοτε μας τριγυρνά, αλλά που για μια στιγμή, καθώς ανοίγουμε αθώα τις γρίλιες της ψυχής, μπαίνει μέσα μας. Και τότε πω! πω! Τι βλέπουμε! Τι φρίκη! Τι ακαταστασία! Τι σκόνη! Τι μαυρίλα! Τι απογοήτευση! Τι ξολοθρεμός! Πώς έγινε έτσι το σπίτι τής ψυχής μου;
Μα βλέπω τώρα καθαρά.
Κάτω απ’ τα σημερινά συντρίμμια βλέπω θαμμένη τη ψυχή με τη πρώτη της στολή. Τώρα μπορώ να κρί­νει και να συγκρίνω.
Αλήθεια ποιος είμαι εγώ; Ποιος ήμουν άλλοτε και ποιος εί­μαι τώρα;
Ήμουν ελεύθερος και είμαι τώρα δούλος. Ήμουν γιος και είμαι χοιροβοσκός. Χρυσοστολισμένος εκεί — κουρελιασμένος εδώ. Κύριος ανάμεσα σε υπηρέτες — υπηρέ­της ανάμεσα σε χοίρους, πλούσια φαγητά — πείνα και ξυλοκέρατα. Δύο πρόσωπα, δύο κόσμοι!
Αχ! «λιμώ απόλλυμαι…»
Βλέπω στα βάθη της ψυχή μου! βλέ­πω χαλάσματα... κεραυνούς… δυσωδία… μίσος… αχαρι­στία… σπατάλη… απιστία...
. . . Αχ! «λιμώ απόλλυμαι»!...
Κλαις ψυχή μου; Κλάψε... κλάψε... είναι αυτά τα πιο γλυκά, τα πιο ιερά δάκρυα· είναι τα δάκρυα της μετανοίας...

«Αναστάς πορεύσομαι. . .».

Το βλέπω ότι είμαι πεσμέ­νος. . . το βλέπω ότι πάω να χαθώ.. . αναγνωρίζω ότι είμαι στα ξένα μακριά. . . μακριά απ’ τον πατέρα. Τι είχα εκεί; Τι έχω τώρα; Τώρα έχασα τα πάντα, τώρα έλαβα πείρα πικρή. Φάνηκα αρνητής, αχάριστος, σπά­ταλος, άπιστος. Είμαι ό μεγαλύτερος εχθρός του εαυτού μου. Τώρα βλέπω, ότι το πρόβλημα ήμουν εγώ. Μου λεί­πουν... μου λείπουν πολλά, μου λείπουν όλα, γιατί μου λείπει ό θεός. Είμαι φτωχός, είμαι αναστατωμένος, είμαι δυστυχισμένος γιατί είμαι αμαρτωλός. "Όλες αυτές τις σκέψεις κάνει ό αμαρτωλός πού μετανοεί.
Θα γυρίσω πίσω...». Ποτέ δέον είναι αργά. "Ας είμαι σκελετωμένος, νοιώθω μέσα μου δυνάμεις, θα σηκω­θώ. .. σηκώνομαι… πάω! Κάποτε είχα ακούσει πως το να αμαρτάνει κανείς είναι ανθρώπινο, το να εμμένει στην αμαρτία διαβολικό και το να μετανοεί άγιο... "Οχιά, δεν θέλω να είμαι αμαρτωλός. Μισώ την αμαρτία. Μισώ αυ­τόν πού έφερε την αμαρτία. "Όταν υπάρχει ελευθερία, δεν έχω το δικαίωμα να είμαι δούλος. "Όταν ή αγάπη και ό πλού­τος του Πατέρα περισσεύουν, δεν πρέπει να επιζητώ τη στέρηση.
Άραγε θα με δεχθεί.. . που Τον λύπησα… που Τον αρνήθηκα..., που σκόρπησα το βιος Του;.. . Έτσι σκελετωμέ­νο και κουρελιάρη θα με δεχθεί;
Ελπίζω... ελπίζω να με δεχθεί, όχι για παιδί Του, δεν είμαι άξιος, μα... για δούλο στην αυλή Του.
Εγώ θα πάω… Θα πάω να ζητήσω έλεος!, Σκέτο ψωμί κι' αγάπη. Ο Θεός, ο Πατέρας πάν­τα συγχωράει…
Θα πάω…! Θ’ αλλάξω…! Θ’ αλλάξω μυαλό, θ' αλλάξω σκέψεις, σκοπούς θ’ αλλάξω δια­θέσεις. Δεν θα ξαναφύγω από κοντά Του. Αποκηρύσσω το παρελθόν, το ένοχο και αμαρτωλό. Σπάζω κάθε σχέση με τον κόσμο και τη ζωή τής αμαρτίας. Σήμερα, τώρα είναι ο μεγάλος σταθμός τής ζωής μου. Τώρα ανοίγω τις γρίλιες της ψυχής μου κι' αφήνω το θείο φως να με φωτίσει.
Εμπόδια θα ’χω! Θα ’χω πολλά. Άπω δω ως και το πα­τρικό μου σπίτι θα ΄ναι μια πορεία κουραστική, κουραστική άλλα ηρωική. Η ίδια διαδρομή σαν έφευγα μα με αντίθετη κατεύθυνση. θα ανορθώσω ό,τι γκρέμισα στο πέρασμα μου.
Πρώτα πρέπει να ξεφύγω απ’ την εξουσία αυτού του πα­νούργου αφεντικού μου.. . Μετά να προσπεράσω παλιούς - κακούς φίλους, παλιές κακές συνήθειες. Σαν διψάσω, σαν πεινάσω, σαν λαχανιάσω. . . να μην αποκάμω, να μην δειλιάσω, να μην εγκαταλείψω. Πάντα μπρος. Ποτέ πίσω! Ποτέ πίσω, στην αμαρ­τία, στις κακές συνήθειες. Σκληρός ό αγώνας, μα βε­βαία η νίκη.
Να ή πορεία της έμπρακτης μετάνοιας και της εξομολογήσεως στον Θεό Πατέρα.

«Και ανασιάς ήλθε. . .».

Όχι! δεν είναι ψέματα, είναι πραγματικότητα!
Ο αποστάτης γιος, το πεσμένο παιδί, ο αξιοδάκρυτος, κουρελιάρης αλλά μετανιωμένος και αποφασισμένος να ζήσει νέος επιστρέφει..
Ή διαδικασία τέλειωσε. Η ψυχή λυτρώθηκε, η σωτηρία είναι γεγονός...
Ο νεκραναστημένος υιός είναι τώρα στην αγκαλιά του πατέρα.
«Εξενέγκατε την στολήν την πρώτην... και ενέγκαντες τον μόσχον τον σιτευτόν θύσατε και φαγόντες ευφρανθώμεν».
Γη και ουρανός, άγγελοι και άνθρωποι χαρείτε για την μεγάλη χάρη που μου 'δωσε ο θεός.
Σήκω παιδί μου, όλο χαρά σε δέχεται η καρδιά μου, εδώ στην αγκαλιά μου εάν' ώρα να χαρείς.
Ήσουν νεκρός κι' ανέζησες, ήσουν χαμένος και τώρα αναστημένος επρόβαλες μπροστά μου..
Να το θαύμα της νεκραναστάσεως μιας ψυχής. Να τι ση­μαίνει σεισμός που λέγεται μετάνοια. Είναι μια άρνηση και μία θέση. Άρνηση της αμαρτίας και θέση και συγκατάθεση για την αγιότητα.
Αποτάσσει τω σατανά»; «Αποτάσσομαι».
«Συντάσσει τω Χριστώ»; «συντάσσομαι».
Μία απόταξη και μια σύνταξη. αυ­τό είναι η μετάνοια.

«Πάτερ ήμαρτον…».

Γιορτάζουμε σήμερα, λίγο πολύ, όλοι μας, αδελφοί μου! Λίγο ή πολύ είμαστε άσωτοι. Κι ας μην πάει ο νους μας μακριά, «τω καιρώ εκείνω», σε κάποια χώρα μακρινή, για να βρούμε τον άσωτο. Σε μας αναφέρεται και τούτη η παραβολή. Ας ψάξουμε μέσα μας ειλικρινά και θα τον βρούμε. Θ’ αναγνωρί­σουμε τον άσωτο υιό.
Γιορτάζουμε σήμερα; Μακάρι να γιορτάζαμε...
Ακο­λουθήσαμε τον άσωτο στο πρώτο ταξίδι. Στο ταξίδι της φυγής, στην αμαρτία. Μακάρι να τον ακολουθήσουμε και στο δεύτερο, της επιστροφής, της μετα­νοίας.
Σήκω λοιπόν ψυχή μου. «Αναστάς.. .», «αναστάσα.. .» τρέξε στον Πατέρα και πες του: «Πάτερ ήμαρτον.. .».

Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2010

ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ


Σεβασμιώτατε, (κ. βουλευτές,κ. Νομάρχα, κ. Δήμαρχε),
κ᾿ ἐπίσημοι προσκεκλημένοι, κ. Διευθυντά, κ Συνάδελφοι, ἀγαπητοὶ μαθητές·

ΠΡΟΤΥΠΑ
Ὑπάρχει ὁ κίνδυνος καὶ τούτη ἡ γιορτὴ νὰ λάβει τὴ μορφὴ μιᾶς ἀκόμη ἁπλῆς τυπικῆς ἐπετειακῆς σύναξης.

Θεωροῦμε ὅτι ἡ Γιορτὴ τῶν Γραμμάτων, τῆς Παιδείας, τὴν ἡμέρα τῆς γιορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, ἔχει πραγματικὰ πολλὴ οὐσία.

Καὶ ἡ ΠΑΙΔΕΙΑ, καταταλαιπωρημένη καὶ ἀσθμαίνουσα, νοηματοδοτεῖ καὶ νοηματοδοτεῖται τούτη τὴν ἡμέρα βρίσκοντας τὰ ἀδιάψευστα, τὰ μεγάλα, τὰ τέλεια πρότυπά της: Τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες.

Τὸ ἐρώτημα ἀδυσώπητο.

Ἔχουν ἀνάγκη σήμερα τὰ παιδιά μας ἀπὸ πρότυπα; Πρότυπα ζωῆς φυσικά. Μήπως ἡ πληροφόρηση εἶναι τέτοια μὲ τὴν τεχνολογία, ὥστε ὑπάρχει ἄνετα ἡ εὐχέρεια ἐπιλογῆς ἀξιῶν καὶ ἑπομένως τρόπου ζωῆς, ὁ ὁποῖος ὅμως μᾶλλον ἐπιβάλλεται;

Τὸ θέμα εἶναι ἡ ἐπιλογὴ ΥΓΙΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ. Γιατὶ τὸ μοντέλο ποὺ προτείνεται, εἶναι ὀφθαλμοφανὲς ὅτι ἔχει προβλήματα.

Οἱ καιροὶ δύσκολοι, πονηροὶ καὶ παραπλανητικοί. Ζοῦμε στὴν ἐποχὴ - Νέα Ἐποχὴ κατὰ παραγγελίαν - ἔλλειψης τέτοιων ΥΓΙΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ γιὰ τοῦτα τὰ παιδιά μας. Ἀντὶ αὐτῶν προβάλλουν, ὅτι πιὸ εὐτράπελο, εὐτελές, ἀνήθικο καὶ ἀνώμαλο ἔχει νὰ ἐπιδείξει ἡ ἄρρωστη φαντασία τοῦ ἀνθρώπου, ἁπλῶς γιὰ νὰ ἔχουν «παραδείγματα πρὸς μίμησιν» τὰ καημένα τὰ παιδιά.

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΣΗΜΕΡΑ
Ἀναρωτιέμαι ποιὰ καὶ πόσα Μέσα Ἐνημέρωσης θὰ προβάλουν σήμερα, ἡμέρα Γιορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, κάτι γιὰ τὴ ζωή τους, τὶς διδαχές τους, τὶς ὁμιλίες τους, τὴ σημασία τῆς παρουσίας τους στὴν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου;

Τί γνωρίζομε ἐμεῖς οἱ δάσκαλοι γιὰ αὐτούς; Τί οἱ γονεῖς; Τί οἱ ἄρχοντες, τί οἱ ἀρχόμενοι; Οἱ φιλόσοφοι, οἱ ἐπιστήμονες, ἀλλὰ καὶ τὰ παιδιά!

Ὅλοι ἔχουν νὰ πάρουν συμβουλὲς ζωῆς, ἀλήθειας, ἀπὸ τοὺς τρεῖς φωστῆρες τῆς Καππαδοκίας.

Καὶ νά!- Σεβασμιότατε θὰ εἶμαι ρηξικέλευθος - τὸ κεφάλαιο ποὺ ἀναφέρεται στοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες τοῦ νέου βιβλίου θρησκευτικῶν τῆς Γ´ Γυμνασίου ἔχει ἀφαιρεθεῖ. Καταγγέλλεται αὐτὴ ἡ περικοπὴ ἀπὸ τὸν Σχολικὸ Σύμβουλο τῶν Θεολόγων κ. Εὐστάθιο Γιαννῆ, ὁ ὁποῖος εἶπε: «Ἐπιχειρεῖται νὰ ἀποσυνδεθεῖ ἡ Ἑλληνικὴ παιδεία καὶ τὰ γράμματα ἀπὸ τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες καὶ τὴν παρουσία τους...»

Μιὰ ὁμιλία γιὰ τοὺς Τρεῖς Ἱεράρχες εἶναι ἕνα βαρὺ φορτίο, γιατὶ πρέπει μέσα σὲ λίγα λεπτὰ νὰ σκιαγραφηθοῦν 16 αἰῶνες παρουσίας, παρουσίας στὶς συνειδήσεις τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων. Ἡ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τους πολυσήμαντο, ὑπόδειγμα Ἀνθρώπου (μὲ «Α» κεφαλαῖο), ἡ δραστηριότητά τους πολύπλευρη καὶ ἡ συγγραφική τους κληρονομιὰ τόσο πλούσια καὶ ὄχι ἑνός, ἀλλὰ τριῶν ἀνδρῶν, ποὺ ἀναδείχθηκαν γίγαντες τοῦ πνεύματος καὶ τῆς ἀρετῆς. Ἡ ἀρετὴ σήμερα εἶναι ζητούμενο.

ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Θρύλος ἡ στάση τοῦ Μ. Βασιλείου μπροστὰ στὸν αὐτοκράτορα Οὐάλεντα ποὺ ἦταν αἱρετικὸς καὶ ἡ αὐτοκρατορία ὅλη συγκλονιζόταν ἀπὸ τοὺς Ἀρειανούς:

Ζήτησε τὴν προσχώρηση τοῦ Μ. Βασιλείου στὴν αἵρεση - σημειωτέον κακοδοξίες τοῦ Ἀρειανισμοῦ φτάνουν μέχρι σήμερα - καὶ καθὼς ὁ ὕπαρχος τοῦ Αὐτοκράτορα Μόδεστος τὸν φοβερίζει μὲ δήμευση τῆς περιουσίας του, ἐξορία καὶ θάνατο μὲ βασανιστήρια, τοῦ ἀπάντησε:

Ἁρπαγὴ περιουσίας δὲν φοβᾶμαι, γιατὶ δὲν ἔχω ἄλλο ἀπὸ λίγα τριμμένα ράσα καὶ λίγα βιβλία. Ἐξορία δὲν γνωρίζω, γιατὶ στὸ κόσμο εἶμαι προσωρινὸς κάτοικος καὶ ὅλοι οἱ τόποι δὲν μὲ ἐμποδίζουν νὰ προσεύχομαι. Βασανιστήρια δὲν μποροῦν νὰ ἐπιβληθοῦν στὸ ἀσθενικὸ κορμί μου ποὺ θὰ καταρρεύσει μὲ τὸ πρῶτο κτύπημα. Ὅσο γιὰ τὸ θάνατο, αὐτὸ τὸν παρακαλῶ, γιατὶ θὰ μὲ φέρει πιὸ γρήγορα στὸ Θεό μου. Ὁ αὐτοκράτορας ὑποχώρησε.

Ο Μ. Βασίλειος χαρακτηρίζεται γιὰ τὴν καθαρότητα, σαφήνεια καὶ κυριολεξία στοὺς λόγους του. Ὑπῆρξε κήρυκας τῆς φιλανθρωπίας ποὺ ὁ ἴδιος ἔκαμε ἄξονα τῆς ζωῆς του, μὲ τὴν περίφημη Βασιλειάδα. Γνωστὸ εἶναι ὅτι εἶχε τεράστια μόρφωση τῆς τότε ἐποχῆς, ὅπως καὶ οἱ ἄλλοι δυό, ρητορική, φυσική, μετεωρολογία, γεωλογία, μαθηματικά, φιλοσοφία, ἀστρονομία, ἰατρική, μὲ σπουδὲς στὴν Ἀθήνα κυρίως. Στὶς διατριβές του παρελαύνουν ὁ Ἀριστοτέλης, ὁ Πλούταρχος, ὁ Αἰλιανὸς ἀλλὰ καὶ ὁ Πλάτωνας, Πλωτίνος, Στωϊκοί.

Τὸ μέλλον τοῦ Βασιλείου ὡς δικηγόρου - ρήτορα ἀλλὰ καὶ καθηγητὴ μὲ διδακτορικὸ τῆς ἐποχῆς θὰ λέγαμε προδιαγραφόταν λαμπρὸ καὶ ὅταν ἐκφωνοῦσε λόγους στὴν Καισάρεια, χιλιάδες κόσμος μαζευότανε νὰ τὸν ἀκούσουν.

Ὅμως προτίμησε ὄχι δόξες κοσμικές, ἀλλὰ τὴ δόξα τοῦ Θεοῦ ποὺ τόσο ἀγάπησε, γινόμενος ὁ ἴδιος ὑπηρέτης τοῦ ποιμνίου του, κατὰ μίμησιν Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ συστηματικὸς ὀργανωτὴς τοῦ μοναχικοῦ βίου. Ὁ ἱστορικὸς Παπαρηγόπουλος ἀναφέρει γιὰ τὸ Μέγα Βασίλειο: «Ὁ ἀληθὴς τοῦ Εὐαγγελίου Ἐπίσκοπος, ὁ πατὴρ τοῦ λαοῦ, ὁ φίλος τῶν δυστυχῶν, ἀδιάσειστος στὴν πίστη, ἀνεξάντλητος στὴν ἐλεημοσύνη».

Λοιπόν, παράδειγμα γιὰ τὸν φθόνο, τὴ ζήλια, ὁ Βασίλειος ἔχει κάνει ἕνα ἀληθινὸ ἀριστούργημα ψυχογραφίας τοῦ φθονεροῦ τύπου ἀνθρώπου. Συνδυάζει λεπτὴ ψυχολογικὴ παρατήρηση καὶ δυνατὴ περιγραφή. Ὁρίζεται ὁ φθόνος, ὡς πάθος καὶ ἀσθένεια τῆς ψυχῆς, ὡς λύπη γιὰ τὴν εὐτυχία τοῦ ἄλλου, τοῦ πλησίον. Ἀκόμη ὡς ἐκδήλωση ἔχθρας τοῦ ἀδυνάτου πρὸς τὸν δυνατό. Ἔτσι ἡ ἀγνωμοσύνη εἶναι καρπὸς τοῦ φθόνου. Ὁ φθονερὸς λυπᾶται γιὰ τὴ δύναμη τοῦ εὐεργέτη του, παρὰ τὸν εὐγνωμονεῖ γιὰ τὶς εὐεργεσίες του.

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΘΕΟΛΟΓΟΣ
Ἔτος 378, Νοέμβριος μήνας καὶ φθάνει στὴν Κωνσταντινούπολη ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Συνάχτηκαν οἱ Ἀρειανοί, ἔτρεξαν καὶ οἱ Ὀρθόδοξοι, νὰ δοῦν ποιὸς εἶναι αὐτὸς ὁ μεγάλος, ὁ πιὸ ὀνομαστὸς θεολόγος τῆς ἐποχῆς. Καὶ ὅταν εἶδαν ἕνα ἀνθρωπάκι, ἕναν ἀσκητή, οἱ ἀρειανοὶ ἄρχισαν νὰ τὸν πετροβολοῦν. Οἱ Ὀρθόδοξοι ἔχασαν τὸ κουράγιο τους. Μά, αὐτὸς εἶναι ποὺ στάλθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη γιὰ νὰ ἀναστήσει τὴν Ὀρθοδοξία, ρωτοῦσαν. Καὶ τὴν ἀνέστησε ὡς ὄργανο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀφοῦ ἔφαγε μερικὲς πετριές, τὸν φθγάδευσαν ἀπὸ κάποια δρομάκια σ᾿ ἕνα σπίτι, τοῦ Εὐλαβίου. Μαζεύτηκαν οἱ πρῶτοι τῶν Ὀρθοδόξων ἀπογοητευμένοι. Ἀλλὰ μόλις ὁ Γρηγόριος ἄνοιξε τὸ στόμα του καὶ ἄρχισε νὰ μιλάει, τότε ὅλα ἄλλαξαν.

Ὁ Γρηγόριος, ὁ θεολογικώτερος καὶ Ἑλληνικότερος ὅλων, προστάτευε τὸ λαὸ ἀπὸ τὴν αὐταρχικὴ συμπεριφορὰ τῶν ἐπιτρόπων τοῦ Αὐτοκράτορα, καὶ δὲν σταματοῦσε νὰ ζητᾶ δικαιοσύνη καὶ ἐπιείκεια. Ἀποδέχτηκε, ὄχι χωρὶς δισταγμούς, τὴν πρόσκλησή του στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου ὁ Θεοδόσιος τὸν ἐγκατέστησε πανηγυρικὰ στὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο. Ὅμως ὅταν δημιουργήθηκε ζήτημα στὴν σύνοδο καὶ διαμάχη ξέσπασε στὴν Ἐκκλησία, ὁ Γρηγόριος δείχνοντας στὴν πράξη τὴν ταπεινότητα, ἀποσύρθηκε ἀπὸ τὸ θρόνο γιὰ τὴν εἰρήνευση, δυὸ χρόνια ἀπὸ τότε ποὺ ἀνέλαβε.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Σούρουπο μὲς τὸ καταχείμωνο, παγωνιὰ στοὺς δρόμους τῆς Ἀντιόχειας. Οἱ ἄνθρωποι κρύοι καὶ ἄρρωστοι κλεισμένοι στὰ σπίτια τους. Ἕνας ρασοφόρος μόνος τριγυρίζει στὰ σκοτεινὰ σοκάκια. Ἐπισκέπτεται, παρηγορεῖ καὶ πολλὲς φορὲς χωρὶς νὰ τὸν ἀντιληφθοῦν, μοιράζει χρήματα. Ἔπειτα ἐξαφανίζεται γιὰ νὰ συνεχίσει τὸ μυστηριῶδες ἔργο του. Εἶναι ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.

Καταφύγιο φτωχῶν, πασχόντων, κυνηγημένων ἦταν ὁ Ἰωάννης.

Ὡς ἀδυσώπητος ἐλεγκτὴς κάθε παρανομίας καὶ κακίας, δημιούργησε φοβεροὺς ἐχθρούς, ἕνας ἐκ τῶν ὁποίων ἡ αὐτοκράτειρα Εὐδοξία, ἡ ὁποία κατάφερε, ἐκείνη ἡ ἀσεβής, νὰ τὸν ἐξορίσει στὴν Ἀρμενία. Μετὰ ἀπὸ πολλὲς κακουχίες καὶ ταλαιπωρίες, πέθανε τὸ 407 μ.Χ.

Ἐκτὸς τῶν ἀτέλειωτων βασάνων ποὺ ὑπέστη στὴν ἐποχή του, σήμερα φαίνεται ὅτι «ἐνοχλεῖ» ἀκόμα, 1600 τόσα χρόνια μετά, ἀφοῦ τοῦ προσγράφουν πολλά, θεωρώντας τον σὲ Εὐρώπη καὶ Ἀμερικὴ ὡς τὸ μεγαλύτερο ἀντισημίτη τῶν αἰώνων λόγω τῶν ἐπιστολῶν του «κατὰ Ἰουδαίων». Ὅμως, ὁ Ἰωάννης Χρυσόστομος ἦταν ἁπλῶς ἕνας μεγάλος θεολόγος ποὺ προσπάθησε νὰ προστατεύσει τοὺς πιστοὺς ἀπὸ τὶς κακοδοξίες καὶ τὴν ἐσφαλμένη ἑρμηνεία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους, τοὺς ὁποίους ἀκολουθοῦσαν σὲ πολλὰ οἱ τότε Χριστιανοί.

Ψυχολόγος καταπληκτικός, κοινωνιολόγος, μέγας παιδαγωγός. Ἀνάλυσε καὶ διατύπωσε ἀξεπέραστες ἀλήθειες, γιὰ τὸ δάσκαλο, τὴ συμπεριφορὰ τοῦ πρὸς τὸ μαθητή, τὴν ἀξία τῆς παιδαγωγίας. Ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ μαθητή, τὸ παιδί, νουθεσίες γιὰ τὴ συμπεριφορὰ πρὸς τοὺς γονεῖς, τοὺς δασκάλους. Γιὰ τὴν οἰκογένεια, ὁδηγίες ζωῆς γιὰ τὴ σχέση μεταξὺ τῶν συζύγων, τῶν γονέων πρὸς τὰ παιδιά. Τὰ διαζύγια καὶ ἡ σημερινὴ διάλυση τῆς οἰκογένειας θὰ ἐλαττώνονταν ἐὰν ἐφαρμόζαμε λίγα ἀπὸ ὅσα ὁ πατὴρ μᾶς παραγγέλλει.

Συμβουλεύει σὲ ὅλα, τὴν ὄντως ζωή, μὲ τὸν τέλειο προσανατολισμό, πρὸς τὴν ἀγάπη, ποὺ εἶναι ὁ Θεός.

Συμβουλὲς καὶ πρὸς τοὺς ἄρχοντες καὶ τὴν κοσμικὴ ἐξουσία:

Λέει: Νὰ φοβούμεθα καὶ νὰ τρέμουμε καὶ ἐξ αἰτίας τῆς συνειδήσεώς μας καὶ ἐξ αἰτίας τοῦ βάρους τῆς ἐξουσίας, καὶ οὔτε νὰ παραπονούμεθα, ὅταν ἡ ἐξουσία κάποτέ μας ἀνατεθεῖ, οὔτε, ἐὰν δὲν μᾶς ἀνατεθεῖ νὰ τὴν ἐπιδιώκουμε. Φυσικά, ὁ ἄρχοντας ὀφείλει τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν πολίτη, ὁ ὁποῖος πολίτης, ὀφείλει ὑπακοή. Ἐξάλλου ὑπουργὸς σημαίνει ὑπηρέτης.

Ὁ ἄρχοντας, συνεχίζει ὁ Ἱω. Χρυσόστομος, δὲν πρέπει νὰ ὑπερέχει ἀπὸ τοὺς ἀρχόμενους στὶς τιμές, ἀλλὰ στὶς ἀρετές. Ὅσο μεγαλύτερο εἶναι ἕνα πολιτικὸ ἀξίωμα, τόσο μεγαλύτερη εἶναι οἱ κίνδυνοι γιὰ ἐκεῖνον. Διότι, ἀρκεῖ ἕνα μόνο κατόρθωμα νὰ τὸν ἀνεβάσει στὸν οὐρανὸ τῆς ἀλαζονείας. Ἡ κενοδοξία τότε ἐπιτίθεται σφοδρότατα καὶ ἡ φιλαργυρία καὶ ἡ αὐθάδεια, ἐπειδὴ ἡ ἐξουσία παρέχει τέτοια δυνατότητα, ὥστε τέλος γεννᾶ καὶ δυσαρέσκειες στὸ φτωχὸ λαό.

Ἡ παιδαγωγική, τόνιζε, εἶναι ἀνώτερη ἀπὸ κάθε ἄλλη τέχνη, γιατὶ διαπλάθει ψυχές. Ὁ δάσκαλος, δὲν πρέπει νὰ παραμένει ἕνας ἁπλὸς ἀναμεταδότης γνώσεων, ἀλλὰ νὰ εἶναι ἀξιόπιστος, ἔχοντας πάντα ὡς κίνητρό του τὴν ἀγάπη. Ἀποτέλεσμα τῆς ἀγάπης εἶναι ὁ σεβασμὸς πρὸς τὸν μαθητή, καὶ ἡ ἀναγνώριση τῆς ἰδιαιτερότητας τοῦ καθενός, ὥστε νὰ ὑπάρχουν διδακτικὲς μέθοδοι προσαρμοσμένες στὸν κάθε διδασκόμενο (ἀρχὴ ἐξατομίκευσης τῆς διδασκαλίας κατὰ Yung).

Ὅμως, ἐπιμένει στὸ χαρακτήρα τοῦ δασκάλου. Πρέπει νὰ ἔχει φιλοστοργία, αὐταπάρνηση καὶ διάθεση θυσίας, νὰ εἶναι ἀπαλλαγμένος ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια καὶ τὴν ἀλαζονεία. Νὰ διαπαιδαγωγεῖ ἐπιβεβαιώνοντας τὰ ὅσα διδάσκει, μὲ τὸ προσωπικό του παράδειγμα. Ἄραγε;;;

Λάθος χαρακτηρίζεται καὶ ἡ σήμερα ἐφαρμοζόμενη ὑπερβολικὴ παροχὴ γνώσεων συγκρίνοντάς την μὲ τὸ ὑπερβολικὸ φαγητὸ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ χωνευτεῖ καὶ ἀποβάλλεται.

Ἐπιστέγασμα τοῦ μεγάλου ἀνδρὸς ἡ ρήση:

Ἡ ἄγρια διαμάχη γύρω ἀπὸ τὸ δικό μου καὶ τὸ δικό σου ἀποτελεῖ τὴ ρίζα ὅλων τῶν κοινωνικῶν κακῶν (ὄχι ἐγὼ ἀλλὰ ἐμεῖς, ποὺ ἔλεγε ὁ Μακρυγιάννης) ποὺ ἀναστατώνουν καὶ δηλητηριάζουν τὴ ζωὴ τῆς ἀνθρωπότητας: «Ὅπου γὰρ χρήματα, ἐκεῖ ἔχθρας ὑπόθεσις καὶ μυρίων πολέμων».

ΠΡΟΒΟΛΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ
Ἀγαπητοί·

Τί θὰ ἔλεγαν σήμερα οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες γιὰ τὰ τεκταινόμενα; Γιὰ τὴ ἐποχή τους ἀποτέλεσαν τὴν dream team τῆς Ὀρθοδοξίας. Σήμερα, ποὺ ἀπὸ τὰ ΜΜΠ παραδίδονται καθημερινὰ μαθήματα τοῦ «πορνεύειν», τοῦ «μοιχεύειν», «ἁρπάζειν», «κλέπτειν», μαθήματα ἀσέβειας πρὸς τοὺς Γονεῖς, τοὺς Δασκάλους, τὸ Θεό, ἀμφιβάλλω καὶ ἂν θὰ λάβαιναν μέρος στοὺς μαραθώνιους ἀγάπης, μὲ τὴν τόση προβολή, στοὺς πλειστηριασμοὺς ἀνθρωπιᾶς, ἢ στὶς φιλανθρωπικὲς βραδιὲς τῶν πολυεθνικῶν. Στὴ συναυλία ἀγάπης γιὰ τὰ παιδιὰ τῆς Ν.Α. Ἀσίας στὶς 26/01/2005, ἡ δημοσιογράφος Μαρία Χούκλη ἐπεσήμανε: «ὅταν σταματήσει τὸ κύμα τῆς συμπόνιας, ὀφείλουμε νὰ ἐξετάσουμε τὸν τρόπο ἀντιμετώπισης τοῦ τρίτου κόσμου».

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες διδάσκουν ὅτι ἡ κοινωνικὴ εὐαισθησία δὲν ἔχει ὅρια χρονικά, ἐθνικά, θρησκευτικὰ ἢ φυλετικὰ καὶ ἀγγίζει τὰ ὅρια τῆς ΘΥΣΙΑΣ. Ἡ ἐξάλειψη τῆς διαφθορᾶς δὲ διασφαλίζεται μόνο μὲ τὴ διαμόρφωση ἑνὸς ὑγιοῦς πολιτικοῦ ἢ νομικοῦ πλαισίου καὶ μὲ τὴν ἐξασφάλιση ἰσορροπιῶν σὲ πολιτικοοινομικὸ ἐπίπεδο.

Προϋποθέτει ἀνθρώπους μὲ πνευματικότητα καὶ ἀληθινὸ ἦθος, δηλαδὴ ἀκέραιους ἀνθρώπους μὲ τὴν ἓν Χριστῷ Θεία πνοὴ μέσα τους. Δυστυχῶς, τὰ βαυαροκρατικὰ πρότυπα παιδείας ποὺ υἱοθετήθηκαν στὸ νεοελληνικὸ κράτος, ἂν καὶ ὁρίζουν ἐν μέρει ὡς σκοπὸ τῆς παιδείας, τὴν πνευματικὴ καὶ ἠθικὴ ἀγωγὴ τοῦ νέου, αὐτὸ δὲν ἀρκεῖ, ὅπως σημειώνει ὁ πατὴρ Γ. Μεταλληνός, γιατὶ δὲν εἶναι μόνο ἡ πατερικὴ παράδοση ποὺ παραγνωρίζεται καὶ ἐξοβελίζεται, ἀλλὰ συμπιέζεται καὶ ὁ κλασσικὸς ἀνθρωπισμὸς (μὲ τὴν ἀρχαιοελληνικὴ ἔννοια) στὶς ἀδυσώπητες ἀπαιτήσεις τῆς τεχνολογίας.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τὸ μεγάλο νόημα τῆς σημερινῆς γιορτῆς:

Τὰ παντοτινὰ πρότυπα, οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες μας φωνάζουν:

Η ΑΓΑΠΗ ΘΕΛΕΙ ΘΥΣΙΑ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΙΝΑΙ ΘΥΣΙΑ...

Ἐκφωνήθηκε ὑπὸ τοῦ κ. Γεωργίου Κλούβα, διευθυντοῦ τοῦ 2ου ΤΕΕ Χίου.

Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2010

Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΥΚΤΙΚΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ





Συνήθως μέσα στον Φεβρουάριο (εφέτος αρκετά νωρίτερα 24 Ιανουαρίου) αρχίζει στην εκκλησία μας μια μεγάλη και πνευματική περίοδος που διαρκεί πάνω από δυο μήνες και ονομάζεται «Τριώδιο». Αρχίζει από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και ολοκληρώνεται ως το Μεγάλο Σάββατο και έχει ως σκοπό την κατά το δυνατό προπαρασκευή των Χριστιανών για τον εορτασμό του Πάσχα. Ο Ορθόδοξος λαός μας κάθε φορά που πλησιάζει η Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου λέει ότι ανοίγει το τριώδιο και όχι ότι αρχίζει το τριώδιο, ίσως επειδή από την ημέρα αυτή στους ναούς μας οι ιεροψάλτες ανοίγουν ένα σπουδαίο βιβλίο της εκκλησία μας «Το τριώδιο» και ψάλλουν ύμνους από αυτό. Επίσης το βιβλίο πήρε το όνομά του από τους κανόνες που ψάλλονται στον όρθρο της κάθε μέρας. Οι κανόνες έχουν συνήθως οκτώ η εννέα ωδές . Οι κανόνες όμως αυτού του βιβλίου των καθημερινών περιέχει συνήθως τρεις ωδές. Από εκεί πήρε και το όνομά του το τριώδιο.
Το βιβλίο αυτό ονομάζεται «κατανυκτικό τριώδιο» διότι «περισσότερο απ’ όλα τα εκκλησιαστικά βιβλία οδηγεί τις καρδιές και τις πονεμένες ψυχές των πιστών στην κατάνυξη με τους γλυκυτάτους ύμνους του, παίρνει την πέτρινη και σκληρή καρδιά μας που είναι κατάμαυρη από τα στίγματα των αμαρτιών μας και την φέρνει στην συντριβή, στο στεναγμό, στα δάκρυα της μετανοίας και έτσι την προετοιμάζει για να γιορτάσει με χαρά το σταυρώσιμο και αναστάσιμο Πάσχα» γράφει ο Π.Πάσχος.
Την πολύ μεγάλη χρονική περίοδο του κατανυκτικού τριωδίου θα μπορούσαμε να την χωρίσουμε σε τρεις περιόδους : α) τις τρεις πρώτες εβδομάδες β) την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή και γ) την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα.
Οι τρεις πρώτες βδομάδες λέγονται και «προφωνήσιμοι» και περικλείονται ανάμεσα στις παρακάτω τέσσερις Κυριακές : Τελώνου και Φαρισαίου, Ασώτου, Απόκρεω και Τυρινής.
Η εκκλησία μας προσφέρει ένα συγκεκριμένο τρόπο ψυχικής ανάβασης, μια σκάλα πνευματικής ανόδου στην οποία αν στηριχτούμε θα συσταυρωθούμε και θα συναναστηθούμε με τον Σταυρωμένο και Αναστημένο Χριστό.
Την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου η εκκλησία μας καλεί να σταθούμε στο πρώτο σκαλοπάτι, στην συντριβή και στην ταπεινοφροσύνη, βάζοντας στο στόμα και στο φρόνημά μας την τελική επίκληση «ὁ Θεός ἰλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ».
Την δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου προβάλλεται η παραβολή του Ασώτου και μεταφέρει το κέντρο βάρους της σωτηρίας μας από την ανθρώπινη μικροπρέπεια στην αγάπη του Θεού. Το πιο σημαντικό είναι ότι ο Θεός πατέρας συνεχίζει πάντα να αγαπά και η αγάπη είναι ανώτερη από κάθε αμαρτία . Ένα περιμένει από μας. Τη μετάνοια και την επιστροφή μας.
Η τρίτη Κυριακή των Απόκρεω μας θυμίζει την Δευτέρα και φρικτή παρουσία του Κυρίου. Αυτή την φορά όχι να σώσει αλλά για να κρίνει τον κόσμο. Ο Θεός είναι αγάπη αλλά είναι και δίκαιος κριτής. Μας ανεβάζει ένα σκαλοπάτι παραπάνω. Υπάρχει ο δρόμος της αγάπης, της ανιδιοτελούς προσφοράς στον κάθε πάσχοντα αδελφό (πεινώντα, διψώντα, ξένο, γυμνό, ασθενή, φυλακισμένο. Ο Θεός ταυτίζεται με τον ελάχιστο και αυτό μόνο ο ίδιος μπορεί να το πράξει. Ο πιστός καλείται να μένει ξάγρυπνος στο χρέος της αγάπης ως ανταπόκριση στην αγάπη του θεού για τον κόσμο.
Την Κυριακή της Τυρινής το συναξάρι μας θυμίζει την έξοδο των πρωτοπλάστων από τον παράδεισο ως συνέπεια της ανυπακοής τους. Ο Αδάμ στέκεται απέναντι του Παραδείσου θρηνώντας για το τι είχε και τι έχασε. Ο Νέος Αδάμ ο Χριστός με την υπακοή του μας αξιώνει να βρεθούμε μέσα στον Παράδεισο. Το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάγου ψάλλεται στους ναούς μας ο εσπερινός της συγγνώμης. Ουσιαστικά με την ακολουθία αυτή μπαίνουμε στην περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Είναι η επίσημη είσοδος στην χαρμολύπη, όπου θλίψη και πένθος για τα προσωπικά μας ανομήματα συναντούν την χαρά της μετάνοιας και την ευφροσύνη της συγχώρησης από το Θεό. Μετά την Είσοδο αλλάζει το σκηνικό του ναού. Τα άμφια του ιερέα, η στολή της Αγίας Τραπέζης, όλα θα είναι σε πένθιμο χρώμα όλες τις ημέρες της Σαρακοστής μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής.
Ο πιστός κάθε φορά που πλησιάζει η Μεγάλη Σαρακοστή αισθάνεται μια εσωτερική χαρά και αγαλλίαση για τον καιρό της μετάνοιας που αρχίζει. Κληρικοί και λαϊκοί στην απόλυση του εσπερινού της συγγνώμης προσφέρουν και λαμβάνουν συγχώρηση καθώς ανοίγονται στην έρημο των σαράντα ημερών. Για να έλθει η θεϊκή συγχώρηση χρειάζεται και ο άνθρωπος να συγχωρήσει τον συνάνθρωπό του. Χωρίς αγάπη και συγχωρητικότητα καμία αρετή δεν ευδοκιμεί στην ψυχή. Είναι μάταιος κόπος.
Τυπικά την Καθαρά Δευτέρα αρχίζει η δεύτερη περίοδος του τριωδίου, η αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, περίοδος προετοιμασίας και πνευματικής κάθαρσης των πιστών.
Τέλος το τρίτο τμήμα του τριωδίου είναι η Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα. Είναι μεν το μικρότερο τμήμα, αλλά το ιερότερο και αγιότερο, αφού την εβδομάδα αυτή βιώνουμε τα μεγάλα κατορθώματα του Δεσπότου Χριστού.

http://agiabarbarapatras.blogspot.com/

...ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΜΕΤΑΝΟΙΑ


"Όταν έμαθαν οι πολυάριθμοι ασκητές στο βουνό του Μ. Αντωνίου πως ο αββάς Σισώης ήταν στα τελευταία του, μαζεύτηκαν στη καλύβα του να πάρουν την ευχή του. Η εκτίμηση τους γι' αυτόν δεν είχε όρια. Τον έλεγαν "διαμάντι της ερήμου" και πολύ δίκαια. Όλη του η μακρόχρονη ζωή ήταν ένας αγώνας για την αγιότητα, που τώρα στο θάνατο του έλαμψε σ' όλη της την πληρότητα. Στη σεβάσμια μορφή του είχε χαραχθεί μια έκφραση ευτυχίας. Σαν ένιωσε γύρω του τους συνασκητές του ,τους αδελφούς του,τους συντρόφους του στον "καλόν αγώνα", που τώρα αυτός νικητής άγγιζε στο τέρμα του ,τα χείλη του σάλεψαν, κάτι θέλησε να πει ….Όλοι δακρυσμένοι περίμεναν ν' ακούσουν τα τελευταία λόγια ενός μεγάλου αγίου ,να τα φυλάξουν σαν παρακαταθήκη ιερή.
…Σε μια στιγμή το πρόσωπο του ετοιμοθάνατου έλαμψε καθώς ψιθύριζε κάποια λόγια .Τα χείλη του σάλευαν ακόμη, λες και κουβέντιαζε με όντα που μόνο εκείνος έβλεπε .
-Με ποιον συνομιλείς, πάτερ; ρώτησαν οι γεροντότεροι από τους συνασκητές του.
-Οι άγιοι άγγελοι θέλουν να με πάρουν και τους παρακαλώ να με αφήσουν ακόμη να μετανοήσω,είπε με κόπο και δυο δάκρυα κύλησαν πίσω από τα πεσμένα βλέφαρα του.
-Δεν έχεις ανάγκη από μετάνοια ,μακάριε Σισώη! Εσύ μετανοούσες σ' όλη σου τη ζωή ,του αποκρίθηκαν οι πατέρες θαυμάζοντας την ταπεινοφροσύνη του .
-Δεν ξέρω ,αδελφοί μου ,αν έχω βάλει ακόμη αρχή .
…Ήταν τα τελευταία του λόγια… (ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠ' ΤΟ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟ).
Καθώς ακούμε, αδελφοί μου την "Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου",να παιανίζεται ,απ' άκρου σ΄ άκρο της γης ,στην απανταχού Ορθοδοξία, ο παιάνας της μετανοίας , " Της μετανοίας άνοιξον μοι πύλας ζωοδότα…" , ο νους μας τρέχει στην καταπληκτκή αυτή ιστορία που βρίσκεται στο Γεροντικό και φυσικά συναρπάζει τις διψασμένες ψυχές . Πράγματι ο κάθε καλοπροαίρετος μπορεί να συγκρίνει την μετάνοια του μεγάλου αυτού ασκητού, με την δική μας μετάνοια και να την αντιπαραβάλει με την κατανυκτικότατη αυτή Εκκλησιαστική περίοδο, που από σήμερα αρχίζει , και είναι η κατεξοχήν περίοδος μετανοίας, της Εκκλησίας μας .
" Καιρός , λοιπόν , μετανοίας" και πάλιν, αδελφοί μου. Καιρός επιστροφής, καιρός αυτογνωσίας , καιρός ανανήψεως . "Της μετανοίας άνοιξον μοι πύλας ζωοδότα ορθρίζει γάρ τΟ πνεύμα μου προς ναόν τον Άγιον σου,ναόν φέρων του πνεύματος όλον εσπιλωμένον
αλλ' (σ οικτίρμων κάθαρον ευσπλάχνω σου ελέει ".
"Το πρόθυμο πνεύμα του πιστού ξαγρυπνά στο ναό του Θεού, φέροντας μαζί του τον λερωμένο από την αμαρτία Ναό του σώματος ,και παρακαλεί να του ανοίξει ο Θεός τη θύρα της μετανοίας .Στον άγιο Ναό του θεού έχουν θέση μόνο οι καθαροί ,αυτός είναι ακάθαρτος ,αλλά ελπίζει στο έλεος του Θεού και στην καθαρτική δύναμη της χάριτος του" ( Ι .Φουντούλη ΛΟΓΙΚΗ ΛΑΤΡΕΙΑ ).
Εκεί ο ταλαίπωρος αμαρτωλός, αναμετρώντας "τα πλήθη των πεπραγμένων του δεινών τρέμει, γιατί επίκειται φοβερά η ημέρα της κρίσεως .Όμως γεμάτος θάρρος και ελπίζοντας στο έλεος του Θεού, σαν τον μετανοιωμένο Δαβίδ αναφωνεί μέσα απ' τα βάθη της καρδιάς του : "(λέησον με ( Θεός κατά τ( μέγα Σου (λεος". Και ενώ η Εκκλησία μας, ως φιλόστοργος μητέρα, μας καλεί και πάλι να επανεξετάσουμε τον εαυτό μας και να πάρουμε απόφαση επιστροφής στην περιοχή της χάριτος από όπου αποσκιρτήσαμε. Ενώ μας δείχνει σε τι ύποπτα και καταστροφικά μονοπάτια μας οδηγεί η αποστασία και το "ίδιον θέλημα". Ενώ εμείς συνεχίζουμε να κωφεύουμε και να πορευόμαστε σε τοπία ομιχλώδη, παραμένοντας στα ίδια χωρίς καμιά διάθεση μετανοίας και προσωπικής αλλαγής, δυο εικόνες αντιπαραβάλλονται σήμερα μπροστά μας . Η πρώτη είναι του οσίου Σισώη. Άνθρωπος αγώνος, μετανοίας, προσευχής, αγιότητος. Διαμάντι της ερήμου. Παρ' όλα αυτά, παρά του ότι όλη του η ζωή ήτανε μια συνεχής μετάνοια ,όταν ήρθε η ώρα της κοιμήσεως του , ζητούσε ακόμα χρόνο για να μετανοήσει . Στο αντίθετο άκρο μας οδηγεί μια άλλη εικόνα. Η εικόνα της κοινωνίας μας, η ειδωλοποιημένη εικόνα του ανθρώπου που αυτοαποθεώθηκε, του ανθρώπου που έκανε τη ζωή του πύργο Βαβελικό και αποποιήθηκε κάθε ανάγκη, κάθε αδυναμία . Είναι ο άνθρωπος ο οποίος περιορίζεται στα στενά όρια της βιολογικής του εμβέλειας, κλείνεται μυωπικά στο κέλυφος του εγωκεντρισμού του και αδυνατεί να δει και να επικοινωνήσει με τον "άλλον". Είναι αυτός που απομακρύνθηκε από το Θεό, αφού έκανε Θεό τον εαυτό του, και πάντα προσβλέπει με ιδιοτέλεια και καχυποψία προς τον πλησίον. Είναι ο Φαρισαίος ο οποίος βλέπει όλους τους άλλους "σαν σκουλήκια" και χωρίς καμιά ενοχή, χωρίς αυτογνωσία, αισθάνεται αψεγάδιαστος και ακέραιος . Πώς λοιπόν να μετανοήσει ένας τέτοιος άνθρωπος; Πώς να χαμηλώσει λίγο τα ανάστημα του; Πώς να κλάψει; Πώς να χτυπήσει το στήθος και να πει, Θεέ μου συγχώρεσε με τον αμαρτωλό; H περίοδος του Τριωδίου και κυρίως η Μ. Τεσσαρακοστή, είναι η περίοδος όπου καλούμαστε λοιπόν για μια επανεξέταση και συνάμα επαναδιοργάσνωση του εαυτού μας. Είναι ο Εκκλησιαστικός χρόνος ο οποίος προσφέρεται για μια εντονότερη άσκηση του πιστού, αγωνιστού ανθρώπου, για να πορευθούμε προς την τελείωση και την κατά χάριν Θέωση. Είναι το στάδιον της αθλήσεως όπου μέσα από μια εσωτερική ανακαινιστική πορεία θα αναγνωρίσουμε την προσωπική πνευματική μας εξορία και "εν μετανοία", με καινούρια μυαλά, καινούριες αποφάσεις ,καινούριες επιθυμίες και προοπτικές θα επιζητήσουμε την συνάντηση μας με τον Αναστημένο Χριστό . Ο Φαρισαίος πρότυπο και ίνδαλμα της εγωκεντρικής κοινωνίας μας, είναι ο τύπος που μας οδηγεί σε άγνωστα και επικίνδυνα μονοπάτια, χτίζει απόρθητα φρούρια γύρω μας ώστε να μην υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας με τον πλησίον μας και ελάχιστο αδελφό μας, μας στερεί τη χαρά της Βασιλείας . Ο Ζακχαίος, ο Τελώνης, ο Άσωτος, είναι η απτή - η χειροπιαστή - η προσωποποιημένη μετάνοια. Είναι αυτοί οι οποίοι δεν εξάντλησαν την μετάνοια τους σε κάποιες αντικειμενικές βελτιώσεις συμπεριφοράς, ή σε τύπους και σχήματα εξωτερικά αλλά προχώρησαν σε μια βαθύτερη και καθολική αλλαγή της ζωής τους. Δεν αρκέστηκαν σε μια προσωρινή συντριβή έστω και λύπη από τη συναίσθηση της αμαρτωλότητας τους ,αλλά φρόντισαν για μια μόνιμη πνευματική κατάσταση ,και σταθερή πορεία προς το Θεό, συνεχή διάθεση για ανόρθωση, θεραπεία και ανάνηψη, για πνευματικό αγώνα . Αυτό είναι μετάνοια. Αυτό είναι αλλαγή νου, νοοτροπίας, στάσης ζωής . Μετάνοια λοιπόν είναι : "Το ξαναγύρισμα της αγάπης μας στο Θεό και τους ανθρώπους. Η συναίσθηση της δουλείας μας και η αλλαγή της πορείας μας προς την ελευθερία. Η βεβαιότητα της χρεοκοπίας της νοθευμένης λογικής μας και το μπάσιμο μας στο υπέρλογο , στην αποκάλυψη της αλήθειας , που βρίσκεται πέρα από τα φαινόμενα . (π.Τιμόθεος Κιλίφης -ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΜΒΩΝΑ σελ.21).
Μετάνοια είναι η σωτήριος συνάντηση του ανθρώπου με το Θεό. Είναι η γιατρειά της ψυχής και η απόθεση του ρύπου. Είναι ίαση και υγεία. Είναι η θέα του λυτρωτικού φωτός που καθαρίζει και αγιάζει, είναι ο εκ βάθους αναστεναγμός και η γοερά κραυγή της καιομένης από Θείο πόθο ψυχής "( Θεός (λάσθητ( μοι τ( (μαρτωλ(". "Η Μετάνοια είναι χάρις και χαρά. Η μετάνοια είναι ζωή και σωτηρία. Αντίθετα η αμετανοησία είναι θάνατος και καταστροφή. Όποιος δεν μετανοεί δεν καταλαβαίνει το λάθος του και την αμαρτία του ,δεν ζητάει το έλεος του Θεού και δεν έχει συγχώρεση από το Θεό. Γιατί ο Θεός χαρίζει το έλεος Του και συγχωρεί εκείνους που αισθάνονται τα λάθη τους και ζητούν το Θείον έλεος. Εκείνους δηλ. που μετανοούν. Μετάνοια θα πει να λυπηθείς, να κλάψεις, να ζητήσεις έλεος και συγχώρεση για το φταίξιμο σου, να δώσεις λόγο πως δεν θα ξανακάμεις το ίδιο και να βάλεις τα δυνατά σου να μην το ξανακάμεις. Όλα αυτά είναι που κάνουν τον άνθρωπο καινούριο. Όλα αυτά τον ανεβάζουν, όλα αυτά είναι η μετάνοια ,η μετάνοια είναι πρόοδος, προκοπή ζωή και σωτηρία".( π. Μακάριος Φιλοθέου .ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ Φεβρουάριος 2000 ).
"Πρέπει να έχει κανείς πολύ Χάρη για να καταλάβει ότι είναι αμαρτωλός .Στον σαρκικό άνθρωπο η μετάνοια δεν είναι εύκολη. Άρα, αυτός που ζει μέσα στην ατμόσφαιρα της δείχνει ότι διαποτίζεται από την άκτιστη ενέργεια της Θείας Χάριτος. Γι' αυτό πολύ Πατέρες τονίζουν ότι η βίωση της μετανοίας είναι το πρώτο στάδιο της θεωρίας του Θεού .Και όσο η φωτιά της μετανοίας κατακαίει τη ψυχή και τις αμαρτίες, τόσο αυτή, η φωτιά μετατρέπεται σε άκτιστο Φως . Επομένως η μετάνοια δεν είναι ανθρώπινης προελεύσεως, αλλά αποτελεί δώρο που προσφέρεται από τον ουρανό …"( Μητροπ. Ναυπάκτου Ιερόθεος-ΟΣΟΙ ΠΙΣΤΟΙ Σελ.360). Ο Άγ. Ιωάννης της Κροστάνδης σημειώνει: "Τι θα κάναμε εάν δεν μας ενίσχυε προκαταβολικά η Χάρις του Θεού ; Σε ποιο κατάντημα θα φτάναμε ,εάν δεν μας αγκάλιαζε ξαφνικά χωρίς να το περιμένουμε μετά από την αμαρτία και δεν μας προετοίμαζε για μετάνοια και για δάκρυα;… Σπάνια πολύ σπάνια θα μπορούσε κανείς να απαλλαγεί από το ζυγό της αμαρτίας". Αδελφοί μου! Ο άνθρωπος είτε το θέλουμε είτε όχι βρίσκεται σε μια συνεχή πορεία. Άλλοτε είναι ανοδική, άλλοτε καθοδική. Άλλοτε ανεβαίνει για να συναντηθεί με το Θεό, άλλοτε απομακρύνεται από Αυτόν και δρέπει τα αποκαΐδια και τα ερείπια της αποστασίας του. Το Τριώδιο είναι η αγία, η πνευματική, η κατανυκτική, η ασκητική, η αθλητική περίοδος της Εκκλησίας μας που μας βοηθάει να πορευθούμε σωστά και να συναντηθούμε με τον Αναστημένο Xριστό. Ανοίγει την ερμητικά κλειστή, πόρτα της ψυχής μας ώστε να εισχωρήσει μέσα η Χάρις του Θεού, για να αγωνιστούμε σωστά, να επιφέρουμε μια ολοκληρωτική αλλαγή στη ζωή μας, να μετανοήσουμε, για να φθάσουμε στην κατά χάριν ένωση μας με τον Χριστό .
Ας ακούσουμε, κλείνοντας, τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά : "Αφού είναι κοντά μας η Βασιλεία των ουρανών, με την συγκατάβαση του Θεού Λόγου προς εμάς, ας μην απομακρυνθούμε εμείς από Αυτόν ζώντες αμετανόητοι. Ας αποφύγουμε μάλλον την αθλιότητα εκείνων που ζουν στο σκοτάδι κάτω από τη σκιά του θανάτου. Ας αποκτήσουμε τα έργα της μετανοίας, δηλ. φρόνημα ταπεινό, κατάνυξη και πνευματικό πένθος, καρδιά γεμάτη πραότητα, ώστε να υπομένει τα δεινά, να ευχαριστείται με τους διωγμούς, για χάρη της αλήθειας και της δικαιοσύνης, με τις ζημιές, τις ύβρεις, τις συκοφαντίες και τας παθήματα". ( ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ των Ιερών Νηπτικών Το Περιβόλι της Παναγιάς τομ. Δ'. σελ.315 ).

Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2010

ΚΑΙΝΟΥΡΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΛΙ ΞΗΜΕΡΩΝΕΙ...


Σαν τ’ άγραφο χαρτί που τρομάζει αυτόν που πρέπει να το γεμίσει με της ψυχής του τα τραγούδια και τ’ αναστενάγματα, έτσι και ο νέος χρόνος, όπως ξανοίγεται σήμερα μπροστά μας, και τον υποδεχόμαστε με τόσες ευχές, με τόσες ελπίδες, με τόσες προσδοκίες, είναι αδύνατο να μην μας βάλει σε σκέψεις και προβληματισμούς. Χωρίς καν να το επιδιώξουμε, την ώρα που ξεφαντώνουμε και ξεφωνίζουμε για την εναλλαγή, την ίδια ακριβώς στιγμή η σκέψη μας στροβιλίζεται γύρω από την έννοια και το αίσθημα του χρόνου. Του χρόνου που ο Κόντογλου χαρακτήρισε σαν φοβερή και ανεξιχνίαστη δύναμη. Δύναμη που αδυνατούμε να κατανοήσουμε και να προσδιορίσαμε. Το μόνο που μπορέσαμε να κάνουμε είναι, οι κάποιες οριοθετήσεις, οι κάποιοι διαχωρισμοί στην αεναότητα του χρόνου, κάποια όρια στην αιωνιότητα, αν είναι δυνατόν να γίνει κάτι τέτοιο, τυπικά και μόνο, και αποκλειστικά για δική μας ευκολία και συνεννόηση. Στην πραγματικότητα όμως την ζωή μας μέσα στο χρόνο δεν την καθορίζουν οι αριθμοί – έτσι κι αλλιώς εμείς τους καθορίσαμε κι αυτούς – αλλά η στάση μας μέσα σ’ αυτόν, ο τρόπος που θα τον χειριστούμε.
«Γι’ αυτό ακριβώς, σημειώνει, στεκόμαστε περίφοβοι μπροστά στον καινούριο χρόνο μπροστά σ’ ένα τεχνητό χώρισμα, που βάλαμε στο πέλαγος του καιρού εμείς οι άνθρωποι, σαν να μην είναι η κάθε μέρα αρχή καινούριου χρόνου ».
Νέο λοιπόν έτος αδελφοί μου!. Καινούριος χρόνος, καρπός μιας αδιάκοπης και αέναης ροής χρόνων και καιρών, του χρόνου πού κυλάει σαν το ρεύμα του ποταμού χωρίς ανάπαυ­λα. Τρέχει συνέχεια και σε κάθε κύλισμα συντομεύει το δικό μας χρόνο. Μικραίνει τις μέρες μας, συντέμνει το ταξίδι μας πάνω στη γη.
Και οι ευχές πληθωρικές! Διάπυρες και πάλι σήμερα, στην αρχή του νέου χρόνου, οι ευχές οι προσδοκίες, οι ικεσίες, τα πάμπολλα «θέλω», οι προγραμματισμοί, από χείλη εκατομμυρίων ανθρώπων.
Διάπυρη βέβαια και η δική μας ευχή προς “ τον τούς χρόνους και καιρούς εν τη ιδία εξουσία αυτού έχοντα ” φιλάνθρωπο Κύριο, που μας χαρίζει ακόμη έναν νέο χρόνο, που μας προσφέρει μια ακόμη πίστωση χρόνου για να επιτελέσουμε προορισμό μας, για να ευλογήσει την νέα χρονιά που αρχίζει σήμερα.
Πρωτοχρονιά λοιπόν και πάλι, αγαπητοί αδελφοί. Γέλια και χαρές, ευχές και πανηγυρισμοί, δώρα ,ξεφαντώματα… προγράμματα, ελπίδες, προσδοκίες.
Και τι λοιπόν; Μήπως μόνο η πρώτη του Γενάρη είναι μέρα πρόσφορη για όλα αυτά; Μόνο σήμερα έχουμε τη δυνατότητα της ελπίδας, του προγραμματισμού, της ανασκόπησης, του επαναπροσδιορισμού των πράξεων μας και της ανασύνταξης των δυνάμεων για κάτι καλύτερο; Μόνο την Πρωτοχρονιά βλέπουμε τα λάθη μας, τη στραβή πορεία μας, τις αποκοτιές μας, την ανταρσία μας απέναντι στο Θεό κι αρχίζουμε με νέες αποφάσεις καινούρια όνειρα, αυτοκριτικές και μεγαλόστομα κηρύγματα για «Νέα, πλέον, Εποχή» ;
Μήπως η κάθε μας μέρα, η κάθε μας ώρα, το κάθε λεπτό δεν είναι μια καινούρια αρχή; Μήπως σε κάθε στιγμή της ζωής μας δεν μας δίνεται η ευκαιρία για μια νέα αρχή;
Είναι λοιπόν, αγαπητοί Χριστιανοί, ο χρόνος δώρο Θεού πανάκριβο κι αν τον αφήσουμε να χαθεί η πιο μεγάλη συμφορά, όπως έλεγε ο Μιχαήλ Άγγελος. Ο δε Μ Βασίλειος τονίζει ότι: «Ρει γαρ ο χρόνος και ουκ εκδέχεται τον βραδύνοντα». Δεν περιμένει κανέναν ο χρόνος. Είναι δε η πιο μεγάλη ζημιά που μπορούμε να πάθουμε αν άσκοπα τον σπαταλήσουμε. Αν μια μόνο φορά κάθε 365 μέρες τα βάζουμε όλα τούτα στο μυαλό μας.
Έτσι τον χρόνο τον κερδίζει αυτός που τον αξιοποιεί με προοπτικές αιωνιότητας. Αυτός που εργάζεται συστηματικά στη διάρκεια αυτής της πρόσκαιρης ζωής, με σκοπό να κληρονομήσει την ατελεύτητη. Αυτός που ανταλλάσσει το φευγαλέο παρόν και όλα τα τερπνά του, με την άσβεστη γλυκύτητα του μέλλοντος. Αυτός που δεν κοιτάζει πως θα κερδίσει τον κόσμο όλο, αδιαφορώντας για τη ψυχή του και το σπουδαιότερο δεν την ανταλλάσσει μ’ όλους τους θησαυρούς της γης.
Μπαίνουμε λοιπόν σήμερα στο νέο έτος εν μέσω πολλών δυσχερειών, υλικών και πνευματικών. Η φτώχεια, η ανέχεια, η ανεργία σε συνδυασμό με τις δυσμενείς και σίγουρα κατευθυνόμενες οικονομικές συνθήκες και οι κατά πολύ αμφιλεγόμενες επιδημίες από τη μία μεριά, η αμφισβήτηση αξιών και ιδανικών και η έντονη απαξίωση των θεσμών από την άλλη, καθιστούν την εποχή μας, δύσκολη και απαράκλητη! Καθημερινώς διαπιστώνεται ότι ο κόσμος «κείται εν τω πονηρώ».!
Παρ’ όλα αυτά εμείς περιορίζουμε αβασάνιστα την καλή διαχείριση του χρόνου μας μέσα στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία, όπου τα πάντα, ακόμα και η ίδια η ψυχή μας τιμαριθμοποιείται, όπου το υποκείμενο γίνεται αντικείμενο και το πρόσωπο ένας απειροελάχιστος κόκκος άμμου μέσα σε μια ανώνυμη και άμορφη μάζα.
Αλλά και ιδιωτικά δεν βλέπουμε δεν οραματιστούμε καλλίτερα. Τα μοναδικά οράματα μας είναι στο τι θα αγοράσουμε, στο τι θα φάμε, στο πως θα ντυθούμε, στο ποιους τραγουδιστές και καλλιτέχνες θα ακούσουμε, στο πως θα είμαστε εμείς οι κερδισμένοι, στο πως θα εξαπατήσουμε τον άλλον, στο πως θα αναδειχτούμε. Σε ότι δηλαδή χαϊδεύει τις αισθήσεις μας και τον προφίλ μας.
Και η τελική διαπίστωση μας.
Αυξάνει το άγχος, επιτείνεται η δυστυχία, η ευτυχία συνεχώς απομακρύνεται από κοντά μας και καταντά ουτοπία. Κι αυτή είναι η τραγωδία του συγχρόνου ανθρώπου: Να κυνηγά την ευτυχία στα μονοπάτια της θλίψης και του θανάτου. Σαν το μυθικό Σίσυφο που αγκομαχούσε να σπρώξει τον βράχο προς την κορυφή του βουνού. Μόλις κόντευε να τα καταφέρει ο βράχος ξέφευγε και κατρακυλούσε και άντε πάλι από την αρχή…
Η χάρη όμως του Θεού, αυτή που σήμερα μας συγκέντρωσε στους Ιερούς Ναούς μας έχει την δύναμη ν’ αλλάξει τα δεδομένα! Εδώ με την συμμετοχή μας στη σημερινή εορταστική ημέρα και την προσευχή της εκκλησίας μας ζητούμε ελπίδα! Ζητούμε από τον Κύριο μας να αγιάσει τον χρόνο που ανέτειλε και να τον καταστήσει ωφέλιμο για τη σωτηρία μας, για τη σωτηρία της ανθρωπότητας, χαρίζοντας με τις πρεσβείες του σήμερα εορταζομένου Μεγάλου Βασιλείου, ένα καλλίτερο «αύριο» για όλους!
«Είναι δυνατός ο Θεός, γράφει ο Μ. Βασίλειος, να δώσει λύση στην αμηχανία της ζωής μας και να μας χαρίσει αναπνοή και ανάπαυση από μακρούς πόνους! Και όταν έχουμε αυτή την ελπίδα της θεϊκής παρηγορίας, τότε με υπομονή αντιμετωπίζουμε τις θλίψεις, με τις οποίες η αμαρτίες ξεχρεώνουμε... η σε εντονότερο πνευματικό αγώνα προσκαλούμαστε, έχοντας τη βεβαιότητα, πως ο Κύριος ως δίκαιος αθλοθέτης δεν θα αφήσει να πειρασθούμε περισσότερο από τις δυνάμεις μα».
Είναι να απορεί κανείς, αδελφοί μου, μπροστά στο παράδοξο των ημερών, όταν παρατηρεί την χαρά και την φωταγωγία, ενώ παράλληλα αντιλαμβάνεται ότι για πολλούς δεν αποτελούν παρά ένα ευχάριστο διάλειμμα της ρουτίνας των βιοτικών μεριμνών, ένα περίτεχνο, όμορφο και φανταχτερό περιτύλιγμα χαράς, από το οποίο όμως λείπει το περιεχόμενο. Μόλις παρέλθουν τούτες οι ημέρες, ο βίος μας συνεχίζει και πάλι με τους ίδιους ρυθμούς, χωρίς να έχει αλλάξει κάτι μέσα μας, χωρίς να έχει συνειδητοποιηθεί ότι όσο ο άνθρωπος ξεχνάει τη θνητότητα του, όσο εργάζεται σαν άσοφος και παντοτινός κυρίαρχος των πάντων ξεχνώντας ότι οι μέρες του είναι μετρημένες…
Όμως! Η εικονική πραγματικότητα της φωταγωγίας, των φαντασμαγορικών σόου, του καταναλωτισμού, της διασκέδασης, των δώρων και των τυπικά επαναλαμβανόμενων ευχών δεν έχουν να προσφέρουν τίποτε το ουσιαστικό αφού «Όπου δεν υπάρχουν Θεοί, εξουσιάζουν φαντάσματα" όπως είχε πει ο Novalis, Γερμανός ποιητής. Και είναι πολύ φυσικό. Είναι αδύνατον οι κοσμικές δυνάμεις να ισορροπήσουν από μόνες τους. Μόνο μ’ αυτές, η ζυγαριά γέρνει από τη μια μεριά. Χρειάζεται και το πνεύμα. Χρειάζεται και η ψυχή. Απαιτείται και ο Θεός! Αν τον εξοστρακίσουμε, αν ανακηρύξουμε τον εαυτό μας Θεό, τότε παραχωρούμε το χώρο στα φαντάσματα. Φαντάσματα που συνεχώς θα τα βρίσκουμε μπροστά μας!
«Για μεγάλο διάστημα, επισημαίνει και πάλι ο Μέγας Βασίλειος, υπηρετούμε τη σάρκα μας με σκοπό την απόλαυση. Ας παραμείνουμε λίγο περισσότερο στη διακονία της ψυχής μας. Ας προσπαθήσουμε με ακρίβεια να δώσουμε στον καθένα ό,τι έχει ανάγκη. Στη σάρκα διατροφές και σκεπάσματα και στην ψυχή δόγματα ευσεβείας, αγωγή, αρετή και διόρθωση των παθών. Να ζήσουμε με τον Κύριο και θα μας δώσει ό,τι η καρδιά μας επιθυμεί»!
Ο καιρός λοιπόν, αδελφοί μου, είναι τόσο λίγος! Μόνο στιγμές περνούν πριν το βέλος του χρόνου σφυρίξει πετώντας προς το μοιραίο στόχο. Είναι κρίμα η καθυστέρηση! Εδώ, ανάμεσά μας, δίπλα μας, στέκεται Κάποιος: «ιδού έστηκα επί την θύραν και κρούω» (Αποκ. 3, 20). Αν Τον κοιτάζαμε, θα βλέπαμε τέτοια χαρά, τέτοια περίσσεια ζωής, που σίγουρα θα καταλαβαίναμε το νόημα της διαφορετικότητας, θα βλέπαμε το πρόσωπο αυτής της φευγαλέας και μυστηριώδους λέξης «ευτυχία».